26.12.2021 – Մարկ Բուդաղյանի Ուսումնական Բլոգ

JAPANESE NEW YEAR

The Japanese New Year (Shōgatsu) is an annual festival with its own customs. Since 1873, the official Japanese New Year has been celebrated according to the Gregorian calendar, on January 1 of each year. However, some traditional events of the Japanese New Year are partially celebrated on the first day of the year on the modern Tenpō calendar, the last official lunisolar calendar which was used until 1872 in Japan.

TRADITIONS

Years are traditionally viewed as completely separate, with each new year providing a fresh start. Consequently, all duties are supposed to be completed by the end of the year, while bonenkai parties (“year forgetting parties”) are held with the purpose of leaving the old year’s worries and troubles behind.

Homes and entrance gates are decorated with ornaments made of pine, bamboo and plum trees, and clothes and houses are cleaned.

January 1 is a very auspicious day, best started by viewing the new year’s first sunrise (hatsu-hinode), and traditionally believed to be representative for the whole year that has just commenced. Therefore, the day is supposed be full of joy and free of stress and anger, while everything should be clean and no work should be done.

It is a tradition to visit a shrine or temple during shogatsu (hatsumode). The most popular temples and shrines, such as Tokyo’s Meiji Shrine, attract several million people during the three days.

Another fun little tradition for many is to go out and buy fukubukuro on New Year’s. Fukubukuro are essentially surprise bags that many retailers sell at different price points, that people buy without knowing what’s inside. Usually the collective retail value of the items inside are worth more than what the bag was bought for, but part of the risk is not knowing what’s inside. These bags usually sell out fast as there are lines of people waiting to buy one, and it is a pretty popular little New Years tradition.

HISTORY

Prior to the Meiji period, the date of the Japanese New Year had been based on Japanese versions of lunisolar calendar (the last of which was the Tenpō calendar) and, prior to Jōkyō calendar, the Chinese version. However, in 1873, five years after the Meiji Restoration, Japan adopted the Gregorian calendar and the first day of January became the official and cultural New Year’s Day in Japan.

TRADITIONAL FOOD

The Japanese eat a selection of dishes during the New Year celebration called osechi-ryōri. Many of these dishes are sweet, sour, or dried, so they can keep without refrigeration: the culinary traditions date to a time before households had refrigerators and when most stores closed for the holidays. Another popular dish is ozōni, a soup with mochi rice cake and other ingredients, which differ in various regions of Japan. It is a custom to create and eat rice cakes (mochi). Steamed sticky rice (mochigome) is put into a wooden container usu and patted with water by one person while another person hits it with a large wooden mallet. Mashing the rice, it forms a sticky white dumpling. This is made before New Year’s Day and eaten during the beginning of January. Mochi is made into a New Year’s decoration called kagami mochi, formed from two round cakes of mochi with a tangerine (daidai) placed on top. It is also very common to eat buckwheat noodles called toshikoshi soba symbolizing longevity. Today, sashimi and sushi are often eaten, as well as non-Japanese foods. To let the overworked stomach rest, seven-herb rice soup (nanakusa-gayu) is prepared on the seventh day of January, a day known as jinjitsu.It is also very common to eat buckwheat noodles called toshikoshi soba symbolizing longevity. Today, sashimi and sushi are often eaten, as well as non-Japanese foods. To let the overworked stomach rest, seven-herb rice soup (nanakusa-gayu) is prepared on the seventh day of January, a day known as jinjitsu.

BELL RINGING

At midnight on December 31, Buddhist temples all over Japan ring their bells a total of 108 times (joyanokane [ja] to symbolize the 108 earthly temptations in Buddhist belief, and to get rid of them. A major attraction is The Watched Night bell, in Tokyo. A traditional Japanese belief is that ringing bells can rid the sins of the passing year. The bell is rung 107 times on the 31st and once past midnight.

POSTCARDS

The end of December and the beginning of January are the busiest for Japanese post offices. The Japanese have a custom of sending New Year’s Day postcards (nengajō) to their friends and relatives, similar to the Western custom of sending Christmas cards. The original purpose was to give faraway friends and relatives tidings of oneself and one’s immediate family— to tell those whom one did not often meet that he/she was alive and well. Sending these greetings is timed so they will arrive on 1 January. The post office guarantees delivery on that day if the cards are marked with the word nengajō and mailed between mid-December and a few days before year’s end. To deliver them on time, the post office usually hires students part-time. It is customary to refrain from sending these postcards when there has been a death in the family during the year. In this case, a family member sends a simple mourning postcard (mochū hagaki) to inform friends and relatives that they should not send New Year’s cards, out of respect for the deceased. Most of these cards have the Chinese zodiac sign of the New Year as their design, conventional greetings, or both. The Chinese zodiac has a cycle of 12 years. Each year is represented by an animal. The animals are, in order: Rat, Ox, Tiger, Rabbit, Dragon, Snake, Horse, Goat, Monkey, Rooster, Dog, and Pig.

OTOSHIDAMA

On New Year’s Day, Japanese people have a custom known as otoshidama [ja] where adult relatives give money to children. It is handed out in small decorated envelopes called pochibukuro, similar to Shūgi-bukuro or Chinese hóngbāo and to the Scottish handsel. In the Edo period, large stores and wealthy families would give out a small bag of mochi and a Mandarin orange to spread happiness all around.

POETRY

The New Year traditions are also a part of Japanese poetry, including haiku (poems with 17 syllables, in three lines of five, seven and five) and renga (linked poetry). All of the traditions above would be appropriate to include in haiku as kigo (season words). There are also haiku that celebrate many of the “first” of the New Year, such as the “first sun” (hatsuhi) or “first sunrise“, “first laughter” (waraizome—starting the New Year with a smile is considered a good sign), and first dream (hatsuyume). Since the traditional New Year was later in the year than the current date, many of these mention the beginning of spring.

GAMES

It was also customary to play many New Year’s games. These include hanetsuki (Japanese badminton), takoage (kite flying), koma (spinning top), sugoroku, fukuwarai (whereby a blindfolded person places paper parts of a face, such as eyes, eyebrows, a nose and a mouth, on a paper face), and karuta (Japanese playing cards).

ENTERTAINMENT

There are many shows created as the end-of-year, and beginning-of-year entertainment. For many decades, it has been customary to watch the TV show Kōhaku Uta Gassen aired on NHK on New Year’s Eve. The show features two teams, red and white, of popular music artists competing against each other.

SPORT

The final of the Emperor’s Cup, the national association football elimination tournament in Japan, takes place on New Year’s Day. The final has taken place on New Year’s Day since 1969 and is usually aired on NHK. Mixed martial arts in Japan organizations such as Pride FC and Dream have held events on New Year’s Eve and Rizin Fighting Federation has held New Year’s Eve events since its founding in 2015.

BEETHOVEN’S NINTH

Beethoven’s Ninth Symphony, with accompanying chorus, is traditionally performed throughout Japan during the New Year’s season. The Ninth was introduced to Japan during World War I by German prisoners held at the Bandō prisoner-of-war camp. Japanese orchestras, notably the NHK Symphony Orchestra, began performing the symphony in 1925. During World War II, the Imperial government promoted performances of the symphony, including on New Year’s Eve, to encourage allegiance to Japanese nationalism. In the 1960s, performances of the symphony at New Year’s became more widespread, including participation by local choirs and orchestras, and established the tradition which continues to this day.

LITTLE NEW YEAR

There is also an associated festival of Little New Year (koshōgatsu), traditionally celebrating the first full moon of the new year, on the 15th day of the first lunar month (approximately mid-February). This is now sometimes celebrated on January 15, in various respects. The main events of Koshōgatsu are rites and practices praying for a bountiful harvest; rice gruel with adzuki beans (azukigayu) is traditionally eaten in the morning and is involved in the rice gruel divination ceremony. Further, New Year decorations are taken down around this date, and some temples hold events, such as at Tōrin-in. This corresponds to the Chinese Lantern Festival.

Ամանորը Ճապոնիայում Ճապոնական նոր տարին (shogatsu) ամենամյա փառատոն է՝ իր ուրույն սովորույթներով։ Սկսած 1873թ ճապոնական պաշտոնական ամանորը նշվել է ըստ Գրիգորյան օրացույցի՝ հունվարի 1-ին։ Այնուամենայնիվ ճապոնական ամանորի ոորոշ ավանդական իրադարձություններ մասնակիորեն նշվում են ըստ Տեմպո օրացույցի (ամենավերջին պաշտոնական լուսնա-արևային օրացույց, որն օգտագործվել է Ճապոնիայում 1872թ)։

Ավանդույթներ
Տարիները ավանդաբար դիտվում են իրարից բացարձակապես առանձին, և յուրաքանչյուրը խորհրդանշում է նոր սկիզբ։ Հետևաբար բոլոր գործերը պետք է ավարտված լինեն մինչև տարվա վերջ, իսկ «բոնենկայի խնջույքները» (տարին մոռանալու խնջույքներ) իրականացվում են, որպեսզի հետևում թողնեն անցած տարվա անախորժություններն ու դժվարություները։ Տներն ու տների մուտքերը զարդարվում են սոճուց, բամբուկից և սալորնեուց պատրաստված զարդարանքի պարագաներով, հագուստն ու տները մանրամասնորեն մաքրվում են։
Հունվարի 1-ը շատ բարեհաջող օր է, որի ամենալավ սկիզբը նոր տարվա առաջին արևածագը դիմավորելն է (hatsu-hinode), և ավանդաբար հավատում են, որ այն նոր սկսված տարվա ներկայացուցիչն է։ Հետևաբար, ենթադրվում է, որ օրը պետք է լի լինի ուրախությամբ և առանց սթերսի և բարկության, քանի որ ամեն ինչ պետք է լինի մաքուր և ամբողջ աշխատանքը պետք է լինի ավարտված։
Ավաանդույթ է ամանորին այցելել սրբավայր կամ տաճար (hatsumode)։ Ամենահայտնի սրբավայրերը, ինչպիսին է Տոկիոյի Մեյջի սրբավայրը, 3 օրվա ընթացքում մի քանի միլիոն այցելու են ունենում։
Մեկ այլ զվարճալի ավանդույթ է ամանորին ֆուկուբուկուռո գնելը։ Ֆուկուբուռոները անակնկալ տոպրակներ են, որոնք շատ մանրածախ վաճառողներ վաճառում են տարբեր գներով, իսկ մարդիկ գնում են դրանք՝ առանց իմանալու, թե ինչ է դրանց մեջ։ Սովորաբար դրանց միջի իրերի ընդհանուր արժեքը ավելի մեծ է լինում, քան տոպրակի համար վճարված գինը, բայց ռիսկի մի մասն էլ չիմանալն է, թե ինչ է ներսում։ Այս տոպրակները սովորաբար շատ արագ են վաճառվում, քանզի մարդկանց հերթեր են լինում, ովքեր ցանկանում են գնել դրանք, և դա մի հայտնի գեղեցիկ ամանորյա ավանդույթ է։

Պատմություն
Մեյջի ժամանակաշրջանից առաջ ճապոնական ամանորը հիմնաված էր արևա- լուսնային օրացույցի ճապոնական տարբերակների վրա (դրանցից ամենավերջինը Տենպո օրացույցն էր), իսկ Ջոկյո օրացույցից առաջ չինական տարրբերակն էր։ Այնուամենայիվ 1873թ Մեյջի Վերակառուցումից 5 տարի անց Ճապոնիան ընդունեց Գրիգորյան օրացույցը, և հունվարի 1-ը դարձավ Ճապոնիայի պպաշտոնական և մշակութային ամանորի օրը։

Ազգային ուտեստներ
Ճապոնացիները ամանորին ուտում են ուտեստների ընտրանի, որ կոչվում է օսեչի-ռիյոռի (դայդայ-ճապոնական նարինջ, որը խորհրդանշում է երեխա ունենալու մաղթանք, դատեմակի-քաղցր ձվածեղ ծովամթերքով, որը խորհրդանշում է ուրախ օրեր, կամաբոկո-ձկնային մածուկ մսով, որը լինում է կարմիր և սպիտակ, որոնք համարվում են տոնական գույներ, կադզունոկո-ծովատառեխի ձկնկիթ, որը խորհրդանշում է շատ երեխաներ ունենալու մաղթանք, կոմբու-ջրիմուռ, որը խորհրադնշում է ուախություն, կուրո մամա-սև սոյայի հատիկներ, որը խորհրադնշում է առողջություն, թայ-կարմիր ծովային ձուկ, որը խորհրադնշում է երջանկություն, տաձուկուրի-տապակած սարդինա, որը խորհրդանշում է առատ բերքի մաղթանք, նիսիկի տամագո-ձվով ռուլետ, որը խորհրդանշում է հարստություն): Այս ուտեստներից շատերը քաղցր են, թթու կամ չորացրած, ուստի պահպանվում են առանց սառնարանի․ այս խոհարարական ավանդույթը գալիս է այն ժամանակներից, երբ դեռ սառնարան չկար, և շատ խանութներ փակ էին տոներին։ Մեկ այլ հայտնի ուտեստ է օզոնին՝ ապուր մոչի բրնձե թխվածքով և այլ բաղադրիչներով, որը տարբեր է Ճապոնիայի տարբեր շրջաններում։ Սովորույթ է պատրաստել և ուտել մոչի։ Շոգեխաշած կպչուն բրինձը լցվում է փայտե տարայի մեջ, և մի մարդ թրջում է այն, մինչդեռ մեկ ուրիշ մարդ ծեծում է այն մեծ փայտե մուրճով։ Ծեծած բրինձից պատրաստում են պելմեններ։ Սա պատրաստում են նախքան ամանորը և ուտում հունվարի սկզբին։ Մոչիից պատրաստում են նաև ամանորյա զարդարանք, որը կոչվում է կագամի մոչի՝ երկու կլոր թխվածքներ վրան դառը նարինջով։ Շատ տարածված է ուտել հնդկաձավարից արիշտա (toshikoshi soba), որը խորհրդանշում է երկարակեցություն։ Այսօր հաճախ ուտում են սաշիմի և սուշի, ինչպես նաև ոչ ճապոննական ուտեստներ։ Ծանրաբեռնված ստամոքսը հանգստացնելու համար 7 դեղաբույսերից ապուր (nanakusa-gayu) է պատրաստվում հունվարի 7-ին, որը կոչվում է ջինջիցու։

Զանգերի ղողանջ
Դեկտեմբերի 31-ի կեսգիշերին ամբողջ Ճապոնիայի բուդդայական տաճարներում 108 անգամ ղողանջում են զանգերը, որը բուդդայական հավատալիքով խորհրդանշում է 108 աշխարհիկ գայթակղությունները և դրանցից ազատվելը։ Գլխավոր գրավչությունը «Դիտված Գիշերվա» զանգն է Տոկիոյում։ Ըստ ճապոնական ավանդական հավատալիքի ղողանջող զանգերը կարող են ազատել անցնող տարվա մեղքերից։ Զանգերը 107 անգամ ղողանջում են դեկտեմբերի 31-ի ուղիղ կեսգիշերին և 1 անգամ էլ կեսգիշերից հետո։

Բացիկներ
Դեկտեմբերի վերջն ու հունվարի սկիզբը ճապոնական փոստային բաժանմունքների համար ամենազբաղված ժամանակն է։ Ճապոնացիները սովորություն ունեն ուղարկել ամանորյա բացիկներ (nengajo) իրենց ընկերներին ու բարեկամներին, ինչպես սուրբծննդյան բացիկներ ուղարկելը Արևմուտքում։ Նախնական նպատակը եղել է հեռվում գտնվող ընկերներին և հարազատներին իրենց և իրենց հետ ապրող ընտանիքի մասին նորություն հայտնելը, պատմել նրանց, ում հաճախ չեն հանդիպում, որ իրենք ողջ-առողջ են։ Այս շնորհավորանքներ ուղարկել ժամանակավորված է, ուստի դրանք տեղ են հասնում հունվարի 1-ին։ Փոստային բաժանմուքը երաշխավորում է դրանք առաքել այդ օրը, եթե դրանք մակնշված են «բացիկ» բառով և ուղարկվում են դեկտեմբերի կեսին կամ տարվա վերջից մի քանի օր առաջ։ Դրանք ժամանակին առաքելու համար կեսդրույքով աշխատանքի են ընդունում ուսանողներին։ Սովորաբար բացիկներ ուղարկելուց զերծ են մնում, երբ ընտանիքում մահ է եղել տարվա ընթացքում։ Այս դեպքում ընտանիքի անդամը պարզ սգո բացիկ (mochu hagaki) է ուղարկում՝ տեղեկացնելու ընկերներին և բարեկամներին, որ նրանք չպետք է ուղարկեն ամանորյա բացիկներ՝ ի հարգանք մահացածի։ Ամանորյա բացիկներից շատերի վրա լինում են չինական կենդանակերպի նշաններ կամ պայմանական ողջյուններ։ Չինական կենդանակերպն ունի 12 տարիների հերթականություն, որը ներկայացված է հետևյալ կենդանիներով՝ Առնետ, Ցուլ, Վագր, Նապաստակ, Վիշապ, Օձ, Ձի, Այծ, Կապիկ, Աքլոր, Շուն և Խոզ։

Օտոշիդամա
Նոր տարվա օրը ճապոնացիները ունեն օտոշիդամա կոչվող սովորություն, երբ մեծահասակները գումար են տալիս երեխաներին։ Այն տալիս են պոչիբուկորո կոչվող փոքրիկ զարդարված ծրարներով, որը նման է շուգի բուկորոյին կամ չինական հոնգբաոին կամ շոտլանդական հադսելին։ Էդո ժամանակաշրջանում խանութները և հարուստ ընտանիքները մոչիի փոքր տուփեր և մանդարին էին տալիս մարդկանց՝ շուրջը ուրախություն սփռելու համար։

Բանաստեղծություն
Ամանորյա ավանդույթները նաև ճապոնական բանաստեղծության մի մասն են, ներառյալ հայկուները (17 վանկանոց բանաստեղծություններ, որոնք բաղկացած են 5, 7 և 5 վանկանոց 3 տողերից)։ Վերոհիշյալ բոլոր ավանդույթները կարել է ներառել հայկույի մեջ՝ որպես կիգո (եղանակի խոսքեր)։ Կան նաև հայկուներ, որոնք գովերգում են նոր տարվա բոլոր «առաջինները», ինչպես օրինակ՝ «առաջին արևածագը», «առաջին ծիծաղը» (նոր տարին ժպիտով սկսելը լավ նշան է համարվում) և «առաջին երազը»։ Քանի որ առաջ նոր տարին ավել ուշ են նշել, քան հիմա, սրանցից շատերը գովերգում են գարնան սկիզբը։

Խաղեր
Սովորույթ է նաև ամանորյա խաղեր խաղալը։ Դրանք են հանետսուկին (ճապոնական բադմիտոն), տակոագեն (օդապարուկ թռցնելը), կոման (հոլ), սուգորոկուն (ճապոնական սեղանի խաղ), ֆուկուվարայը (մաքուր թղթե դիմակի վրա կպցնում են թղթե աչքեր, ունքեր, քիթ և բերան) և կարուտան (ճապոնական թղթախաղ)։

Զվարճանքներ
Կան շատ շոուներ՝ որպես տարեվերջյան և տարեսկզբյան զվարճանքներ։ Շատ տասնամյակներ սովորույթ է դիտել Kohako Uta Gassen (կարմիր և սպիտակ երգի պայքար) շոուն, որը ցուցադրվում է Ճապոնիայի հեռարձակող կորպորացիայով (NHK) ամանորի նախօրեին։ Շոուն հայտնի երաժիշտներից բաղկացած երկու թիմերի՝ կարմիրների և սպիտակների մուրցումն է իրար դեմ։

Սպորտ
Կայսերական գավաթի եզրափակիչը՝ ֆուտբոլի ազգային ասոցիացիայի վերացման մրցաշարը Ճապոնյաում, տեղի է ունենում նոր տարվա օրը։ Եզրափակիչը տեղի է ունենում ամանորին սկսած 1969թ․ և սովորաբար ցուցադրվում է Ճապոնիայի հեռարձակող կորպորացիայով։
Խառը մարտական արվեստների ճապոնական կազմակերպությունները ինչպիսիք են Փրայդը, Դրիմը և Ռիզին ամանորյա իրադարձություններ են կազմակերպում ամանորի նախօրեին սկսած 2015թ․։

Բեթովենի 9-րդ սիմֆոնիան
Բեթովենի 9-րդ սիմֆոնիան նվագախմբի նվագակցությամբ սովորաբար կատարվում է Ճապոնյաում ամանորի ընթացքում։ Սիմֆոնիան ներմուծվել է Ճապոնիա առաջին համաշխարային պատերազմի ժամանակ՝ գերմանացի գերիների կողմից, ովքեր կատարել են այն Բանդո ռազմական գերիների ճամբարում։ Ճապոնական նվագխմբերը սկսել են կատարել սիմֆոնիան 1925թ․։ 2-րդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում կայսերական կառավարությունը խթանում է սիմֆոնիայի կատարումը՝ բորբոքելու համար ճապոնական ազգայնականության նկատմամբ հավատարմությունը։ 1960-ական թվականներին սիմֆոնիայի ամանորյա կատարումը դարձավ ավելի տարածված և վերածվեց ավանդույթի, որը շարունակվում է մինչև հիմա։

Փոքր նոր տարի
Կա նաև փոքր նոր տարվա հարակից փառատոն, որը ավանդաբար նշվում է նոր տարվա առաջին լիալուսնին՝ առաջին լուսանային ամսվա 15-րդ օրը (մոտավորապես փետրվարի կեսին)։ Հիմա այն երբեմն նշվում է հունվարի 15-ին։ Կոշոգատսույի գլխավոր իրադարձությունները ծեսերն են և առատ բերքի համար կատարվող աղոթքները․ աղացած բրինձը ադզուկի հատիկների հետ ավանդաբար ուտում են առավոտյան և այն ներառվում է բրնձի մրուրով գուշակության արարողության մեջ։ Հետո նոր տարվա զարդարանքները հավաքվում են այդ օրը և որոշ տաճարներում, ինչպես օրինակ Տորին ինում, արարողակարգ է անցկացվում։ Սա համապատասխանում է չինական լապտերներին փառատոնին։

Աղբյուրներ՝ Wikipedia, Japan Guide, Japanese New Year’s traditions

Day: December 26, 2021

Պատմության ամփոփում

Պատմության նախագիծ

Մայրենիի ամփոփում